AKAI GXC -570D część I

 

DANE TECHNICZNE:

• prędkość przesuwu: 4,76 cm / s
• Ilość głowic: trzy (kasująca - odtwarzająca - zapisująca)
• Pasmo przenoszenia: 35 Hz - 19 kHz
• Typ kasety: typ I, CrO2, FeCr
• Stosunek Sygnał / Szum: 62 dB (Dolby B)
• Kołysanie i drżenie: 0,06%
• Maksymalne zniekształcenia harmoniczne: 1%
• Redukcja szumów: Dolby B
• Sygnał wejściowy: 70 mV liniowy, 0,3 mV mikrofonowy
• Sygnał sygnałowy: 0,775 V linkowany
• Wymiary: 440 x 255 x 225 mm
• Waga: 13,5 kg

Ten Akai GXC-570D to stereofoniczny magnetofon kasetowy z podwójną redukcją szumów Dolby B, po raz pierwszy sprzedany przez Akai w 1976 roku z zalecaną ceną detaliczną 900 USD i wycofany rok później.

Główne cechy Akai GXC-570D to: 3 głowice i monitorowanie braku taśmy, mechaniczny 3-cyfrowy licznik taśmy i zatrzymanie pamięci, ręczny wybór typu taśmy i możliwość obsługi zwykłych, chromowanych i ferrochromowych taśm, podwójny kabestan z napędem pasowym transport.

Typowy ładowany od przodu magnetofon kasetowy z przegrodą na kasetę umieszczoną po lewej stronie decku. Wysuwanie taśmy jest obsługiwane mechanicznie i kaseta musi być umieszczona w zagłębieniu kasety stroną do odtwarzania skierowaną do przodu.

Mierniki poziomu używane w GXC-570D są analogowymi igłowymi miernikami odczytu VU. W pełni logiczne sterowanie transportem zastosowane w GXC-570D pozwala mu reagować na najmniejszy kontakt z palcem, zapewniając szybki i bezproblemowy wybór funkcji transportu. Szybkość odtwarzania można regulować za pomocą kontroli wysokości tonu.

Aby zapewnić najlepszą odpowiedź z szerokiej gamy dostępnych taśm, przed nagrywaniem można przeprowadzić regulację czułości do optymalnych poziomów.

System Dolby-B redukuje szum taśmy na taśmach nagranych na GXC-570D nawet o 10 dB przy najwyższych częstotliwościach. Konfiguracja z trzema głowicami GXC-570D wymaga systemu Double Dolby, jednego do nagrywania i jednego do odtwarzania.

Aby nagrywać na żywo, ten deck posiada 2 wejścia mikrofonowe do podłączenia mikrofonów ze złączem jack. Aby zapewnić niezakłócony odsłuch, dostarczane jest złącze jack dla pary słuchawek stereofonicznych. Połączenie z innymi komponentami audio w celu odtwarzania można uzyskać za pomocą kabla RCA, a nagrywanie ze źródła za pomocą kabla RCA. Wszystkie główne polecenia transportowe mogą być wydawane zdalnie za pomocą pilota przewodowego.

No i mam to cudo na warsztacie...

Stan zewnętrzny.

    Jeden z kilku najlepszych magnetofonów jakie wyprodukowano w historii  wpadł w moje ręce. Kupiony w komisie. Stan techniczny nieznany. Z zewnątrz kompletny ze śladami użycia. Brak mu jedynie pilota na kablu (remote control). Jest to model z 1976 roku, więc ma 45 lat. Cena nowego w tamtym roku wynosiła 900 $. Obecnie, cena  nawet niesprawnego, też bardzo wysoka. Na eBayu zaczyna się od 2500 zł

Jest to potężna, ciężka ( 13,5 kg) maszyna z litego aluminium i  stali w drewnianej, fornirowanej obudowie. Wymiary: 440x255x225 mm

    Sprzęt po wstępnym uruchomieniu okazał się niesprawny. Nic nowego. Główna usterka to niepoprawnie działający mechanizm kasety. Przewija w obie strony, ale nie odtwarza jej, bo mechanizm z głowicą podnosi się i za chwilę opada. Przyczyną wady jest oczywiście sparciały pasek napędu. Typowa usterka wszystkich starych magnetofonów. Pasek dostępny na eBayu w najtańszej wersji 13 euro z przesyłką. 

Inne wady to przepalone żarówki 6v podświetlające wskaźniki wysterowania i gniazdo kasety. Po wymianie paska będzie można określić wstępnie jego poprawność działania..

Po zdjęciu płyty czołowej.

Przełączniki sensorowe są podświetlane żarówką. Wszystkie oprócz "stop". Uwaga! Sensory mogą nie działać prawidłowo przy zdjętej płycie czołowej.

Z boku obudowy widać pasek napędowy.

Klapka z pleksi ma ułamaną część. Ta klapka na efektowny element magnetofonu. Nie chodzi o wygląd, a o to, że podnosi się automatycznie sama, po naciśnięciu przycisku na płycie czołowej.

Z prawej strony  widoczny silnik

Po odkręceniu 

Pasek do wymiany

Wygląd mechanizmu wewnątrz.

Łączówka, którą należy odpiąć przed odkręceniem ścianki.

Miejsce wypięcia łączówki

    Aby wymienić pasek, należy odkręcać tylną blachę. Wcześniej odpinamy łączówkę z kablami na górnej płycie. Dzięki temu możemy swobodnie operować odkręconą blachą. Dobra  rada, dobrze jest przykleić  taśmą samoprzylepną wskaźniki wysterowania. Nie będą niebezpiecznie wisieć na kabelkach.

Rozkręcony mechanizm daje nam idealną okazję do  wyczyszczenie z brudu i nasmarowania elementów mechanizmu. Do uruchomienia postaram się dobrać pasek o podobnych parametrach.

    

        Samo wyjęcie blachy z zespołu jest utrudnione przez wystające u góry i dołu wkręty montażowe. Nie daje się jej wyjąć. Dla wygody należy część z nich wykręcić. Wyjęcie blachy dokonujemy kładąc werk silnikiem do góry. Jest to konieczne, aby nie zgubić dwóch kulek dystansowych w ośkach . Ja je zgubiłem.... Gdy już wymieniłem pasek pasek i miałem już testować magnetofon , znalazłem jedną kulkę na warsztacie.  Drugiej nie było !!! Zaczęło się szukanie na warsztacie i pod. Znalazła się wewnątrz werku.  Szukanie i montaż zajęło mi dodatkową godzinę. To są naprawdę malutkie kulki. Cud, że ich całkiem nie pogubiłem.

                                                             Kulki dystansowe.

Do wymiany paska należy zaopatrzyć się w haczyk, którym naciągniemy pasek na rolkę sinika. Pasek naciągamy przez boczny otwór, gdy przykręcimy tylną blachę z silnikiem.

Widok (częściowy) mechanizmu otwierania kieszeni

Tydzień później..

Jak pisałem pasek założony. Doczekałem się też żarówek. Do  podświetlenia skali wstawiłem 6 V 300mA, takie same wstawiłem do oświetlenia kieszeni kasety.

Magnetofon już działa. Elektromagnes trzyma głowicę przy odtwarzaniu. Odsłuch na razie na  słuchawkach. Jednak po kilkukrotnym starcie, stopowaniu, przewijaniu spadł pasek. Po założeniu ponownie spadł. Innych na podmianę nie mam. Po pierwsze ten jest za wąski w stosunku do oryginału i prawdopodobnie za luźny. Kupiłem więc ostatecznie  na eBayu zamiennik i czekam.

Po tym zamontowałem sklejoną klapkę z pleksy osłaniającą górny rząd pokręteł. 

Tu też nie jest dobrze. Klapka może się otwierać, ale nie do końca. Zamyka się też źle. Mechanizm klapki napędza silnik, który ma problemy z obrotami. Przyczyną niedomagania jest prawdopodobnie płytka sterowania.

Bez  odpowiedniego paska, nie ma mowy, o jakiej kolwiek dalszej naprawie. Gdy magnetofon działał chwilami na zamienniku, rokowania były bardzo dobre. Czekam więc na pasek.

Cdn... 

Sansui 7070

                                         

        

Wczoraj wracając z pracy, pod moim śmietnikiem osiedlowym znalazłem taki sprzęt. Sansui 7070. Dziwne, że ludzie wyrzucają taką elektronikę do śmietnika zamiast wywieźć do PSZOK-a na elektrozłom. Nie pogardziłem i zabrałem Japońca do bagażnika. Zanim zająłem się amplitunerem, zaczerpnąłem o nim garść informacji z sieci.

Oczywiście żartuję 😉.  Pierwsze zdanie to prawdziwy cytat z  forum audio w USA. Tam tego sprzętu było i nadal jest sporo i   przypadki pozyskiwania elementów HiFi ze śmietnika lub wystawki nie raz były opisywane na forach (np. Audiokarma).

Sansui 7070 to zaawansowana konstrukcja elektroniczna w zakresie średniej mocy/średniej ceny.

Ma 65 watów, oba kanały są napędzane przy 8 omach przy 1000 Hz, co daje wystarczającą moc do napędzania dwóch  pełnowymiarowych zestawów głośnikowych.

Funkcje obejmują bardzo czuły front-end MOS FET FM i terminal adaptera Dolby FM.

Specyfikacje

Zakres strojenia: FM, MW

Moc wyjściowa: 60 watów na kanał przy 8Ω (stereo)

Pasmo przenoszenia: 20Hz do 30kHz

Całkowite zniekształcenia harmoniczne: 0,3%

Współczynnik tłumienia: 45

Czułość wejściowa: 2.5mV (mikrofon), 2.5mV (MM), 150mV (linia)

Stosunek sygnału do szumu: 70dB (MM), 80dB (linia)

Separacja kanałów: 50dB (MM), 50dB (linia)

Wyjście: 150mV (linia), 30mV (DIN)

Impedancja obciążenia głośnika: od 4Ω do 8Ω

Wymiary: 502 x 156 x 371 mm

Waga: 16,6 kg

Rok: 1976

                             

Jak po wybuchu wulkanu... To nie zwyczajny kurz z mieszkania.

Jak widać na zdjęciach radio było w kiepskim stanie. Na zewnątrz jako tako, ale wewnątrz masakra. Jak naprawiam radia od 20-u lat, nie miałem aż tak brudnego egzemplarza. Mimo że niektóre radia miały  prawie 100 lat nie było w nich takiej warstwy brudu. Radio musiało stać w jakimś warsztacie ślusarza, szlifierza... Szary pył znajdował się w każdym zakamarku. Odkurzacz nie był w stanie wessać brudu bez zruszenia go pędzlem. 

Dwa dni... Dwa dni czyściłem  Sansui z brudu. Starałem się dotrzeć do wszystkich zakamarków. Pędzel, szmaty, odkurzacz, szczoteczki, środki czystości wszystko to było w użyciu. Płyta nabrała wreszcie kolorów. 

Płyta czołowa i gałki umyłem płynem do naczyń.

Wypucowany amplituner poddałem oględzinom wzrokowym. Wnętrze było  bez żadnej ingerencji i napraw. Wszystko oryginał. Pierwsza zauważalna, ewidentna usterka to kabel zasilający do wymiany. Chyba był pogryziony przez psa. Niebezpiecznie  świeciła miedź. 

Kabel wymieniłem na inny, japoński  o odpowiedniej średnicy żyły. Odkręciłem bezpiecznik na tylnej ściance. Powinien być 3A przy zasilaniu 220V.  Bezpiecznik był przepalony i zwatowany drutem. Oczywiście wymieniłem na nowy. Sprawdziłem też trzy bezpieczniki na płycie głównej F-2625 , okazały się być w porządku.  

No i włączyłem do prądu.

Coś pięknego. Sprzęt się rozświetlił kolorami . Ale nie zupełnie  wszystko było w porządku. Przepalona była żarówka wskaźnika mocy sygnału i jedna podświetlenia skali.

Oba błękitne wskaźniki oryginalnie podświetlane są żarówką rurkową  7V 320mA. Wstawiłem nowe 6,3V 300mA stosowane w Radmorze. Żarówka skali to też 7V  320mA. Wymieniłem komplet, 4 sztuki na nowe. Wszystkie małe żarówki 7V  100mA były dobre.

Przetestowałem poprawność działania przełączników i potencjometrów. Działały poprawnie i solidnie.

No i najważniejsza chwila... Postanowiłem sprawdzić, czy wydaje jakieś dźwięki.  Podpiąłem kolumny 8 ohm. Przełącznik źródła sygnału ustawiłem na FM, potencjometr mocy na minimum, wyjście na kolumny w pozycji A+B, wszystkie filtry wyłączone i wcisnąłem klawisz zasilania. Gałką strojenia  dostroiłem się do jakiejś stacji. Na wskaźnikach zaczęły poruszać się wskazówki . Dostroiłem się do mocnego sygnału, zapalił się napis "stereo". Tuner działał!

I to by było na tyle. W głośnikach cisza. Podłączyłem jeszcze dla pewności  CD i też cisza. Żadnego buczenia, piszczenia itp. 

No to szukamy usterki...

Pierwsza wskazówka, jaką dało mi radio, to przy włączeniu zasilania   brak było dźwięku załączanego przekaźnika 😮😩. Gdybym naprawiał takie radio pierwszy raz, zacząłbym od pomiarów napięć, porównywania ich z tymi na serwisówce. Przy tych objawach skoncentrowałem się na płycie głównej i płytce sterującej. Dlaczego? Bo układ zabezpieczający zadziałał i przekaźnik jest wyłączony. Wyłączony z powodu usterki.

 Na początek sprawdziłem omomierzem wszystkie tranzystory na płytkach zasilacza i sterującej bez wylutowania. Szukałem ewidentnego zwarcia lub przebicia. Tranzystory w końcówce mocy sprawdziłem wcześniej przy czyszczeniu.

 Na płytce sterującej jest duuużo rezystorów i tranzystorów sterujących. Sprzęt musiał być często używany (świadczą o tym przepalone żarówki) więc takie elementy jak rezystory mogły się wygrzać i stracić swoje wartości nominalne lub być spalone. A trzeba dodać, że jest tam kilka rezystorów bezpiecznikowych zabezpieczających obwód przed większymi stratami.

 No i  bingo!!! Zamiast 150 ohm nieskończoność, zamiast 180 ohm nieskończoność itd. Rezystory bezpiecznikowe do wymiany. Tylko dlaczego się spaliły? 

Co to jest rezystor bezpiecznikowy?

Rezystor bezpiecznikowy zwany również rezystorem topikowym to specjalny rodzaj rezystora wykonany w celu ochrony dowolnego obwodu elektronicznego. Rezystor wykonany został z materiału, który ma właściwości stapiania się bez płomieni lub bez nadmiernego wytwarzania ciepła. W skutek  nagłego  wzrostu prądu w obwodzie, bardziej niż jest to wymagane.  Rezystor bezpiecznikowy jest zawsze połączony szeregowo z głównym zasilaniem wejściowym do obwodu.

Rezystor bezpiecznikowy jest bardzo przydatny w bardzo wrażliwych obwodach o niższych wymaganiach  mocy. Jednocześnie obwody w których został zastosowany nie posiadają specjalnych wymagań dotyczących przeciążeń jak i przepięć. Gdy jakikolwiek element tego obwodu ulegnie uszkodzeniu i zmieni swoje zachowanie w stosunku do  właściwości projektowych, może wystąpić  zmiana obciążenia prądowego lub  stan zwarcia. W takiej sytuacji łatwo mogą ulec uszkodzeniu inne elementy obwodu, a nadmiar ciepła i płomieni może zniszczyć cały układ urządzenia. Rezystor bezpiecznikowy zapewnia szybką gwarancję bezpieczeństwa całkowitego odłączenia.

 

Odkręciłem radiator z tranzystorami końcówki mocy. Zrobiłem to, aby go wyczyścić, a przy okazji miałem łatwy dostęp, by zrobić pomiary. Na radiatorze znajduje się termistor. Odłącza on zasilanie po osiągnięciu temperatury radiatora 125 stopni Celsjusza.  Gdy jest uszkodzony, to też nie załączy się przekaźnik.

Sansui jest genialnie skonstruowany. Aby dostać się do  tranzystorów,  wystarczy wypiąć łączówki , odkręcić wkręty i całość z radiatorem swobodnie wychodzi. Prosty demontaż.

Płytki sterująca i zasilacza też łatwo się wyjmują z łączówki. Po lewej Driver Circuit Board, po prawej Power Supply Circuit Board. Należy im się szczególnie przyjrzeć.

Serwisówka Sansui 7070 jest ogólnie dostępna w sieci.

Spalone rezystory. Spalone, chociaż na oko tego nie widać.

Rezystory bezpiecznikowe zazwyczaj mają małe wartości od kilku ohmów do kilkuset ohmów

Power Supply Circuit Board dostał komplet nowych kondensatorów Nichicon.

Wymieniłem wszystkie uszkodzone rezystory i ponownie uruchomiłem radio. Teraz przekaźnik kliknął. Dostroiłem się do jakiejś stacji na UKf-e i radio działa... No nie do końca dobrze. Prawy kanał dobry, lewy cicho i ze zniekształceniami. 

Czas uruchomić oscyloskop.

Po podaniu sygnału 1kHz z generatora prześledziłem drogę sygnału. Sygnał "pogięło" na potencjometrze głośności. W sumie od razu powinienem się tego domyślić i włączanie oscyloskopu, aby znaleźć takie uszkodzenie nie byłoby potrzebne. Spryskanie kontaktem i kilkukrotne kręcenie potencjometru zlikwidowało usterkę. Na tym etapie nie widzę potrzeby rozbierania potencjometru do czyszczenia.

Ktoś zapyta: masz rozkręcone radio na warsztacie, może by tak wymienić elektrolity?

Jak na razie wymieniłem wszystkie na Power Supply Circuit Board. Resztę zrobię  w następnym podejściu. Jest to czynność raczej konieczna.

 W radiu siedzą bardzo dobre Nichicony. Zresztą kilka małych pojemności i kilka dużych  wylutowałem i sprawdziłem. Ich pojemność była wzorcowa jednak to elementy, które mogą stracić parametry w każdej chwili.  

Temat kondensatorów w sprzęcie audio to temat rzeka.

Jak gdzieś wyczytałem, najbardziej tracą pojemność małe kondensatory do 20 uF . Po 30 latach średnio 8-10 %. Jednak zależy, w jakich warunkach pracowały i ile pracowały. Te które pracowały blisko grzejących się elementów na pewno należy wymienić bezzwłocznie.

Na płycie głównej też był przepalony jeden rezystor.

Wyregulowałem jeszcze wskaźnik "Center indication on tiune meter", aby wskazówka była dokładnie pośrodku w momencie zaświecenia sygnału stereo.

Ponownie musiałem dobrać się do żarówek oświetlenia skali, bo się wyłączały. Trzeba było ścisnąć blaszki dla pewnego kontaktu.

Ponownie odkręciłem też panel przedni, bo w lepszym oświetleniu bardzo widoczne były pyłki kurzu na skali.

Wzmacniacz działa znakomicie. Kanały są ustawione równo i działają bez zniekształceń w pełnym zakresie mocy. A moc to ma sporą. Tuner jest bardzo czuły, wszystkie stacje wskakują w stereo i to stereo rzeczywiście słychać. Odbiór jest czysty bez szumów. Porównałem to z kilkoma innymi dobrymi amplitunerami Pioneera i Technicsa.

Na razie radio postawiłem do testów bez obudowy. Obudowę chcę pokryć naturalnym fornirem. Obecny to sztuczna okleina z widocznymi śladami uszkodzeń. Radio zasługuje na lepszą skrzynkę. Gdy ją zrobię, nie omieszkam zamieścić zdjęć.

Wnioski na koniec. Jeśli tego typu sprzęt jest niesprawny, a nie był "grzebany" nie ma większego problemu z naprawą. Jest to sprzęt analogowy, gdzie każdy element można wylutować zwykłą lutownicą i zastąpić go sprawnym oryginałem lub zamiennikiem. Półprzewodniki, rezystory i kondensatory są ogólnie dostępne i łatwo je nabyć przez internet za niewielkie pieniądze. Gdy występują uszkodzenia mechaniczne, braki gałek, spalony transformator, to  trzeba szukać takiego samego, używanego elementu z innego egzemplarza. Małe szanse zdobycia, ale można próbować na amerykańskim eBay-u. Tylko że koszt zakupu takiego elementu wraz z transportem często jest nieopłacalny. 

Na koniec dodam, że czułem się oszukany przez sprzedającego. W rozmowie sugerował, że radio jest  sprawne i z takim przekonaniem je kupowałem. Gdy okazało się w jakim jest stanie,  nie omieszkałem go o tym poinformować. Nie przejął się tym. Wysłał mnie do serwisu... Ciekawe ile bym zapłacił za tego typu naprawę?

cdn...